Στον κόλπο κάθε γυναίκας φυσιολογικά υπάρχουν πολλά διαφορετικά είδη μικροοργανισμών, τόσο αυτά που θεωρούνται «καλά» και προστατεύουν το περιβάλλον του κόλπου, όσο και τα παθολογικά που όταν διαταράσσεται η ισορροπία και το pH του κόλπου επικρατούν και δημιουργούν συμπτώματα στη γυναίκα.

Η σωστή υγιεινή της ευαίσθητης περιοχής είναι πολύ σημαντική, ωστόσο θα πρέπει να χρησιμοποιούνται τα κατάλληλα σκευάσματα, να αποφεύγονται  οι υπερβολές, οι πολλές κολπικές πλύσεις  που μπορεί να διαταράξουν το pH του κόλπου και να φέρουν το αντίθετο αποτέλεσμα.

Η υγιεινή του κόλπου εξαρτάται από πολλά πράγματα και κυρίως από την γενικότερη υγεία και διατροφή της γυναίκας, από την ενδυμασία της (κυρίως το είδος και την καθαριότητα των εσωρούχων), από την προσοχή κατά την σεξουαλική επαφή, από τα είδη καθαρισμού που χρησιμοποιεί κάθε γυναίκα και φυσικά από το πόσο έγκαιρα και σωστά θα αντιμετωπιστούν τυχόν συμπτώματα από λοιμώξεις της περιοχής.

Οι πιο συχνές λοιμώξεις του κόλπου είναι η μυκητιασική και βακτηριακή κολπίτιδα, ενώ μετά την εμμηνόπαυση η ατροφική κολπίτιδα ταλαιπωρεί πολλές γυναίκες.

Μυκητισιακή Κολπίτιδα

Οι μυκητιασικές κολπίτιδες αποτελούν τις πιο συχνές κολπίτιδες σε γυναίκες και κατά κύριο λόγο οφείλονται σε ένα είδος μύκητα (Candida albicans), ο οποίος υπάρχει φυσιολογικά στον κόλπο κάθε γυναίκας, όμως όταν διαταράσσεται ο πληθυσμός των γαλακτοβάκιλων, που κανονικά προστατεύουν την χλωρίδα του κόλπου, τότε δημιουργείται το κατάλληλο έδαφος για την υπερανάπτυξη μυκήτων.

Τα συμπτώματα που προκαλούν οι μυκητιασικές λοιμώξεις είναι κυρίως λευκώπες κολπικές εκκρίσεις, οι οποίες ωστόσο δεν είναι δύσοσμες και συνήθως προκαλούν κνησμό ή ακόμα και καύσο-ερεθισμό στην περιοχή του κόλπου και του αιδοίου.

Βακτηριακή κολπίτιδα

Η βακτηριακή κολπίτιδα είναι μία από τις πλέον συχνές κολπικές λοιμώξεις και κυρίως σχετίζεται με διαταραχή-αύξηση του pH του κόλπου. Η βακτηριακή κολπίτιδα έχει χαρακτηριστικές εκκρίσεις που είναι υδαρείς, γκριζωπές-λευκωπές ή και πρασινωπές και έχουν μία χαρακτηριστική έντονη οσμή (οσμή ψαριού). Αυτές οι εκκρίσεις πολλές φορές μπορεί να μπερδέψουν τη γυναίκα και να θεωρήσει ότι πάσχει από μυκητίαση και έτσι εσφαλμένα να επιλέξει λανθασμένες θεραπείες, οι οποίες δεν βοηθούν στην αντιμετώπιση της βακτηριακής κολπίτιδας.

Η βακτηριακή κολπίτιδα δεν φαίνεται να μεταδίδεται από τη σεξουαλική επαφή και δεν οφείλεται σε κακή προσωπική υγιεινή. Μπορεί ωστόσο να επιδεινωθεί από υπερβολική χρήση μη κατάλληλων για την περιοχή του κόλπου σκευάσματα, όπως τα αφρόλουτρα, τα κοινά σαπούνια ή τις υπερβολικές και συχνές κολπικές πλύσεις, πιθανόν διότι αλλοιώνεται το περιβάλλον του κόλπου. Είναι σημαντικό λοιπόν να χρησιμοποιούνται τα κατάλληλα σκευάσματα καθαρισμού και υγιεινής του κόλπου και να ακολουθούνται οι κανόνες υγιεινής σωστά, αλλά και χωρίς υπερβολές.

Ο φαρμακοποιός σας μπορεί να σας ενημερώσει σχετικά με τα κατάλληλα μέσα καθαρισμού και τρόπους υγιεινής ή ακόμα και θεραπείας. Εφόσον τα συμπτώματά σας είναι έντονα και επιμένουν θα πρέπει να επικοινωνήσετε με τον ιατρό σας και φυσικά σε περίπτωση κύησης θα πρέπει άμεσα να ενημερώσετε τον γυναικολόγο σας.

Ατροφική κολπίτιδα

Η ατροφική κολπίτιδα, οφείλεται σε έναν συνδυασμό ατροφίας και φλεγμονής του κόλπου, κυρίως μετά την εμμηνόπαυση ή μετά από διάφορες ιατρικές παρεμβάσεις, λόγω διαταραχής της χλωρίδας του κόλπου και της έλλειψης οιστρογόνων. Τα συμπτώματα που προκαλεί είναι κυρίως: ξηρότητα κόλπου, κνησμός ή αίσθηση καύσου, δυσπαρεύνια, δηλαδή επώδυνη σεξουαλική επαφή, καθώς και προβλήματα από το ουροποιητικό, όπως ουρολοιμώξεις-συχνουρία ή και ακράτεια.

Η χρήση τοπικών λιπαντικών ή ενυδατικών κολπικών σκευασμάτων μπορεί να βοηθήσουν σημαντικά στη βελτίωση των συμπτωμάτων της ατροφικής κολπίτιδας και αποτελεί μία πρώτης γραμμής επιλογή κυρίως για τις γυναίκες που δεν επιθυμούν ή δεν μπορούν για ιατρικούς λόγους να λάβουν ορμονική θεραπεία. Τα συγκεκριμένα κολπικά σκευάσματα δεν περιέχουν οιστρογόνα και μπορεί να αγοραστούν χωρίς συνταγή από τα φαρμακεία.

Μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για την λίπανση-ενυδάτωση των ιστών και την πρόληψη της επώδυνης σεξουαλικής επαφής, ενώ και η ίδια η σεξουαλική δραστηριότητα όταν είναι συχνή μπορεί επίσης να βοηθήσει στη βελτίωση των συμπτωμάτων, επειδή από μόνη της βελτιώνει την κυκλοφορία στον κόλπο, βοηθώντας στη συντήρηση του βλεννογόνου του κόλπου.

ΠΑΝΟΣ ΑΝΤΣΑΚΛΗΣ
Μαιευτήρας – Γυναικολόγος,

Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών,

Ακαδημαϊκός Υπότροφος Α’ Μαιευτικής & Γυναικολογικής κλινικής Παν/μιου Αθηνών

Νοσοκομείο «Αλεξάνδρα»